H φιλία
ΔΑΜΩΝ ΚΑΙ ΦΙΝΤΙΑΣ
Κάποτε, στα χρόνια των αρχαίων Ελλήνων, ο γνωστός τύραννος της Σικελίας Διονύσιος έμαθε κάτι και ήθελε να διαπιστώσει κατά πόσο αληθεύει αυτό που έμαθε.
Δηλαδή, πως οι Πυθαγόρειοι φιλόσοφοι ήταν πιστοί στη φιλία τους ακόμα κι αν απειληθεί η ίδια τους η ζωή. Για να διαπιστώσει αν είναι αλήθεια ή όχι διέταξε τους στρατιώτες του να του φέρουν μπροστά του το Φιντία. Εκεί με λίγα λόγια είπε στο Φιντία πως είχε καταδικαστεί σε θάνατο γιατί είχε αποδειχτεί πως συνωμοτούσε εναντίον του.
Ο Φιντίας του ζήτησε μια χάρη. Να πάρει τη θέση του ο Δάμων μέχρι το βράδυ που θα γίνονταν η εκτέλεση ώστε να μπορέσει να τακτοποιήσει τις υποχρεώσεις του μια και τον περίμενε ο θάνατος.
Έτσι έγινε. Τη θέση του Φιντία την πήρε ο Δάμων. Η ώρα πέρναγε και ο Φιντίας δε φαίνονταν. Όμως λίγο πριν τελειώσει ο χρόνος εμφανίστηκε ο Φιντίας και πήρε κανονικά τη θέση του.
Ο Διονύσιος συγκινήθηκε πολύ και ζήτησε να τον βάλουν στην παρέα τους ως τρίτο μέλος.
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Πρώτη εκτέλεση: Γρηγόρης Μπιθικώτσης
Ήταν κάποτε δυο φίλοι στο μικρό μας το νησί
δυόσμος με το καρυοφύλλι, τσάμπουρο με το κρασί.
Βγαίνανε μαζί σεργιάνι πριν αλλάξουν οι καιροί
και στην εκκλησιά του Αϊ-Γιάννη άναβαν μαζί κερί.
Έλαμπε το καλοκαίρι, ήμουνα κι εγώ παιδί,
τέτοιο αγαπημένο ταίρι στη ζωή δεν είχα δει.
Τους εκοίταζαν οι γλάροι τους εκοίταζα κι εγώ,
σαν θαλασσινό φεγγάρι πάνω από την Αμοργό.
Κάποτε έφερε τ' αγέρι μια γοργόνα από τη Τζια
τρυφερή σαν περιστέρι, λυγερή σα νερατζιά.
Με τα φωτεινά της μάτια στο γιαλό κάθε βραδιά
έκανε εκατό κομμάτια τη φτωχή τους την καρδιά.
Είχε ο κόσμος πια μαυρίσει κι από κείνο τον καιρό
έγινε η ψυχή τους βρύση με φαρμακερό νερό.
Πήρε ο ένας το μαχαίρι, πήρε ο άλλος το σπαθί
και τ' αγαπημένο ταίρι το 'χε η μοίρα να χαθεί.
Σε τι μπορεί να πεις ότι μοιάζει με την υπόθεση του μαθήματος και σε τι ότι διαφέρει; Σε ποια νησιά αναφέρεται; Σε ποιο νησιωτικό σύμπλεγμα ανήκουν; Βρες τα στο χάρτη σου.
Θυμάσαι από την ιστορία άλλες ονομαστές φιλίες μεταξύ ανδρών;
Στόχοι ήταν:
- Να διερευνήσουν τη σημασία των φίλων και της φιλίας στη ζωή τους. Όλοι γνωρίζουμε πόσο σημαντικοί είναι οι φίλοι στη ζωή μας. Ο άνθρωπος είναι κοινωνικός από τη φύση του. Επικοινωνεί με τους άλλους και έχει την ανάγκη των άλλων. Η φιλία λοιπόν είναι μια εσωτερική ανάγκη, μια στενή βαθιά επικοινωνία.
- Να βρουν και να στοιχειοθετήσουν τα στοιχεία εκείνα που ενισχύουν την ποιότητα της καλής φιλίας.
- Να κατανοήσουν κάποιους τρόπους με τους οποίους δημιουργούνται και διατηρούνται νέες φιλίες.
- Να δουν γιατί κάποιες φιλίες τελειώνουν ή τις τελειώνουμε. Οι στόχοι επιτεύχθηκαν ακολουθώντας τις ενδεδειγμένες από το πρόγραμμα ασκήσεις.
Με την εισαγωγή τα παιδιά απάντησαν στα ερωτήματα :
- Τι είναι φίλος …Τι σημαίνει φιλία και ερεύνησαν τις πολλές πλευρές της φιλίας. Οι απαντήσεις γράφτηκαν σε κόλλες Α4 διπλωμένες στη μέση. Επίσης, γράφτηκαν και στον πίνακα. Μέσα στη διπλωμένη κόλλα γράφτηκαν και οι απαντήσεις στα ερωτήματα:
- Γιατί είναι τόσο σημαντικοί οι φίλοι…
- Πότε τους χρειαζόμαστε…
- Είναι όλοι οι φίλοι μας καλοί…
Οι απαντήσεις πολλές, ευρηματικές και εύστοχες. Τα παιδιά εξέφρασαν τα αισθήματά τους, τις γνώμες και τις απόψεις τους.
Φιλία λέξη μαγική, φιλία όλα τα μπορεί,
ανθρώπους να ενώνει, τα μίση για να διώχνει…
ή
Μέσα στο βούρκο, μέσα στην αδικία,
υπάρχει κάτι όμορφο που λέγεται φιλία…
ή
Φιλία σημαίνει αγάπη, ειλικρίνεια, αλληλοβοήθεια, αυτοθυσία,
αλληλοκατανόηση, σεβασμός, υπομονή, εμπιστοσύνη, επιείκεια…
Με τους φίλους μας μοιραζόμαστε τα μυστικά μας, τις χαρές, τις λύπες και τις δοκιμασίες της ζωής μας, ζητάμε τη γνώμη τους, τη βοήθεια τους. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί όμως με τους καλούς και κακούς φίλους που αργά ή γρήγορα αποκαλύπτονται οι αληθινές προθέσεις τους.
Με τις απαιτήσεις που δόθηκαν στα ερωτήματα της Πρώτης δραστηριότητας, ήδη τα παιδιά προετοιμάστηκαν αβίαστα και φυσικά για την Δεύτερη δραστηριότητα την πιο ουσιαστική και πιο ενδιαφέρουσα. Τα παιδιά χωρίστηκαν σε ομάδες παίρνοντας ονόματα από πετυχημένα δίδυμα φιλίας. Δάμων και Φιντίας, Φίλιππος και Ναθαναήλ, Μ. Βασίλειος και Γρηγόριος, Αχιλλέας και Πάτροκλος, Πελοπίδας και Επαμεινώντας, Αλέξανδρος και Παρμενίων, Ορέστης και Πυλάδης.
Στη συνέχεια χωρισμένα σε ομάδες σκιαγραφούν το χάρτη της φιλίας, ζωγραφίζοντας τον ήλιο της φιλίας. Σε κάθε ακτίνα γράφουν τις ιδιότητες του φίλου: εμπιστοσύνη, αγάπη, σεβασμός, αυτοθυσία, γενναιοδωρία, ειλικρίνεια, υπομονή, εχεμύθεια, αλληλοβοήθεια, συντροφικότητα και αλληλοκατανόηση.
Σε αυτό το σημείο τα παιδιά πρωτοτύπησαν ζωγραφίζοντας στο πρόσωπο του ήλιου το χαμόγελο του φίλους τους, ενώ μέσα στο διπλωμένο σαν βιβλίο ανοιχτό χαρτί, έγραψαν τους τρόπους που δείχνουμε τη φιλία μας όπως:
- Να τον βοηθάμε δίχως αντάλλαγμα.
- Να του συμπαραστεκόμαστε στις δύσκολες στιγμές του.
- Να είμαστε εχέμυθοι με τα προσωπικά του (μυστικά του)
- Να τον υποστηρίζουμε και να τον παροτρύνουμε και να τον βοηθάμε να γίνεται καλύτερος, να διορθώνει και να βελτιώνει τα λάθη του.
- Να του μιλάμε ευγενικά.
- Να τον ακούμε προσεκτικά όταν μιλάει.
η φιλία ειναι το πολυτιμότερο πράγμα....και πιστεύω οτι αν εισαι εσύ πραγματικός φίλος θα εισπράξεις και πραγματική φιλία...
Παροιμίες για τη φιλία
Ο ελληνικός λαός στο πέρασμα των χρόνων έχει διανθίσει το λόγο του με σύντομες και περιεκτικές φράσεις, που είναι συνήθως πνευματώδεις, και εκφράζουν συμπυκνωμένη σοφία και πείρα.
Φιλία
Οι παροιμίες της ημέρας:
Δείξε μου τον φίλο σου να σου πω ποιος είσαι.
Εξήγηση- δίδαγμα: Όλοι οι άνθρωποι συνηθίζουν να κάνουν παρεα με ανθρώπους που τους μοιάζουν στο χαρακτήρα και τις συνήθειες. Έτσι αν γνωρίσουμε τους φίλους κάποιου ανθρώπου, είναι σαν να γνωρίζουμε και τον ίδιο.
Ο καλός ο φίλος στην ανάγκη φαίνεται
Εξήγηση- δίδαγμα: Οι αληθινοί φίλοι, μας δείχνουν τη συμπαράστασή τους όταν βρισκόμαστε σε στιγμή ανάγκης.
Αγάπαγε το φίλο σου με τα ελαττώματά του
Εξήγηση-δίδαγμα: Επειδή κανείς δεν είναι τέλειος, πρέπει να προσέχουμε πολύ όταν κρίνουμε τους άλλους και κυρίως τους φίλους μας. Όλοι μας έχουμε ελαττώματα και για αυτό οφείλουμε να δεχόμαστε και τους άλλους με αυτά, εφόσον βέβαια τα ελαττώματά τους δεν είναι επικίνδυνα.
Βρήκε ο Φίλιππος τον Ναθαναήλ.
Εξήγηση- δίδαγμα: Βρήκε κάποιος έναν τέλειο φίλο με τον οποίο ταιριάζει απόλυτα. Η έκφραση αυτή λέγεται θυμίζοντας τη χαλύβδινη φιλία που είχαν ο Φίλιππος και ο Ναθαναήλ.
