Θερμότητα


Η θερμότητα είναι παρούσα σε κάθε μεταβολή και σε κάθε έκφραση της ζωής μας.
  • Είναι η θερμότητα που παίρνουμε από τον Ήλιο αυτή που κάνει τη Γη αρκετά ζεστή, ώστε να υπάρχει ζωή.
  • Ζεσταινόμαστε ή κρυώνουμε ανάλογα με τη διαθέσιμη ποσότητα ενέργειας.
  • Οι πάγοι λιώνουν όταν παίρνουν θερμότητα και ανεβαίνει η θερμοκρασία τους και το νερό εξατμίζεται τις ζεστές καλοκαιρινές μέρες.
  • Είναι η αύξηση της θερμικής ενέργειας στο σώμα μας που προκαλεί τον πυρετό όταν είμαστε άρρωστοι και η θερμότητα που κάνει τα σώματα να αλλάζουν χρώμα.
  • Τα σώματα, άλλα πολύ και άλλα λίγο, αυξάνουν τον όγκο τους όταν θερμαίνονται και γι' αυτό πρέπει να αφήνουμε κενά ανάμεσά τους όταν θέλουμε να φτιάξουμε κατασκευές που να είναι ασφαλείς.
Η σημασία της θερμότητας έχει περάσει στην καθημερινή μας ζωή μέσα από την εμπειρία:
"Τις πιο θερμές ευχές μου!", λέμε σε κάποιον που αγαπάμε.
"Είσαι ψυχρός απέναντί μου", λέμε στον φίλο μας όταν νομίζουμε ότι έχει θυμώσει.
"Είναι κακός, ψυχρός κι ανάποδος", λέμε γι' αυτόν που δε συμπαθούμε.
Φιλλένια Σιδέρη - Νότα Λαζαράκη


Προσοχή! Τα θερμόμετρα υδραργύρου έχουν απαγορευτεί!
Ο υδράργυρος είναι το πιο επιβλαβές βαρύ μέταλλο και η κατάποση ή η εισπνοή του μπορεί να προκαλέσει πρόσκαιρες παρενέργειες: πονοκέφαλο, απώλεια συνείδησης κτλ. έως μόνιμες καρδιαγγειακές και νεφρικές βλάβες. Επίσης, μπορεί να δημιουργήσει χρωμοσωμικές ανωμαλίες που οδηγούν σε μογγολισμό!
Γι' αυτό, σε περίπτωση που έχουμε θερμόμετρο υδραργύρου και σπάσει και δούμε αυτές τις ασημί μπαλίτσες υδραργύρου:
  • Ανοίγουμε τα παράθυρα για να αεριστεί καλά ο χώρος.
  • Απομακρύνουμε παιδιά ή ζώα.
  • Φοράμε γάντια (όχι μάλλινα - της κουζίνας).
  • Με ένα κομμάτι χαρτί μαζεύουμε τον υδράργυρο. Οι μπαλίτσες που σχηματίζονται λόγω σχήματος και βάρους εκτοξεύονται μακριά. Δε χρησιμοποιούμε ηλεκτρική σκούπα.
  • Βάζουμε τον υδράργυρο σε τρεις πλαστικές σακούλες που τις κλείνουμε όσο πιο ερμητικά γίνεται.
  • Πετάμε τον υδράργυρο όχι στα σκουπίδια, αλλά σε σταθμούς συγκέντρωσης τοξικών αποβλήτων.

Μετρώντας τη θερμοκρασία
 
Θερμοκρασία εναντίον θερμότητας
 

Θερμοκρασία και Θερμότητα
Βίντεο από την Εκπαιδευτική Τηλεόραση

Μια ομάδα παιδιών επισκέπτεται το εργαστήριο φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών
και έρχεται σε επαφή με την έννοια του Μικρόκοσμου.
 

.....................................................................................................

Τήξη ονομάζεται το φαινόμενο της μετατροπής της φυσικής κατάστασης ενός σώματος από στερεή σε υγρή, όταν αυτό θερμαίνεται.

Πήξη ονομάζεται το φαινόμενο της μετατροπής της φυσικής κατάστασης ενός σώματος από υγρή σε στερεή, όταν αυτό ψύχεται.


Βίντεο που δείχνει την τήξη μετάλλου σε δοκιμαστικό σωλήνα από το 2ο Γυμνάσιο Χαριλάου Θεσσαλονίκης.

.....................................................................................................

Εξάτμιση ονομάζεται το φαινόμενο της μετατροπής ενός υγρού σώματος σε αέριο μόνο από την επιφάνειά του,
όταν παίρνει θερμότητα από το περιβάλλον.

Συμπύκνωση ονομάζεται το φαινόμενο της μετατροπής ενός αέριου σώματος σε υγρό, όταν δίνει θερμότητα.

Δες σ' αυτό το βίντεο πώς γίνεται η συμπύκνωση

Δες εδώ πώς μπορούμε, εφαρμόζοντας το φαινόμενο της εξάτμισης και της συμπύκνωσης, να αφαλατώσουμε το νερό (να πάρουμε δηλαδή καθαρό νερό από το αλατόνερο). Όταν θερμαίνουμε το νερό δημιουργούνται υδρατμοί (εξάτμιση) οι οποίοι καθώς περνούν από το σημείο του σωλήνα που ψύχεται με κρύο νερό συμπυκνώνονται (συμπύκνωση ή υγροποίηση).

.....................................................................................................

Βρασμός ονομάζεται το φαινόμενο της μετατροπής ενός υγρού σε αέριο απ’ όλη τη μάζα του, όταν παίρνει ενέργεια.


Βρασμός νερού και οινοπνεύματος. Παρατήρησε σε ποια θερμοκρασία βράζει το καθένα (σημείο βρασμού).
Βρασμός νερού με την προσθήκη αλατιού. Παρατήρησε σε ποια θερμοκρασία βράζει το αλατόνερο.

Βρασμός σε υψόμετρο. Παρατήρησε σε ποια θερμοκρασία βράζει το νερό σε μεγάλο υψόμετρο.
Βρασμός αλατόνερου σε υψόμετρο. Παρατήρησε σε ποια θερμοκρασία βράζει το αλατόνερο σε μεγάλο υψόμετρο.

 

.....................................................................................................

Διαστολή ονομάζεται το φαινόμενο της αύξησης των διαστάσεων ενός υλικού σώματος, όταν θερμαίνεται (όταν παίρνει ενέργεια).

Συστολή ονομάζεται το φαινόμενο της ελάττωσης των διαστάσεων ενός υλικού σώματος, όταν ψύχεται (όταν δίνει ενέργεια).



.....................................................................................................

Κάνε το κουίζ για να δεις τι θυμάσαι από την ενότητα.

 





Οι έννοιες 

Θερμότητα-Θερμοκρασία – Θερμική ενέργεια

Είπαμε ότι η ύλη αποτελείται από άτομα και μόρια που κινούνται συνεχώς. Θερμική ενέργεια, λοιπόν, ονομάζουμε την ενέργεια που έχει ένα σώμα λόγω της κίνησης των μορίων του. Όσο πιο γρήγορα κινούνται τα μόρια ενός σώματος, τόσο μεγαλύτερη θερμική ενέργεια έχει.

Η Θερμοκρασία είναι μια έννοια που μας δείχνει το μέσο όρο της  θερμικής ενέργειας που έχουν τα μόρια ενός σώματος. Η θερμοκρασία είναι δηλαδή ένα μέγεθος που μας δείχνει πόσο ζεστό ή κρύο είναι ένα σώμα.
Για παράδειγμα, όταν το νερό  έχει χαμηλή θερμοκρασία τα μόρια του νερού κινούνται σε πιο αργή ταχύτητα , ενώ όταν το νερό βρίσκεται σε υψηλή θερμοκρασία, τα μόριά του κινούνται πιο γρήγορα. Έτσι, σε χαμηλή θερμοκρασία τα μόρια έχουν, κατά μέσο όρο, λιγότερο κινητική ενέργεια από ό, τι σε υψηλή θερμοκρασία λόγω της χαμηλής ταχύτητας.Τη θερμοκρασία τη μετράμε με τα θερμόμετα. Το πρώτο θερμόμετρο το έφτιαξε ο Γαλιλαίος


Θερμότητα είναι η θερμική ενέργεια που μεταφέρεται από ένα σώμα σε κάποιο άλλο εξαιτίας της διαφοράς θερμοκρασίας τους.  Η θερμότητα ρέει αυθόρμητα πάντα από τα πιο ζεστά σώματα στα πιο κρύα σώματα.
 

 

 

Η θερμότητα είναι μορφή ενέργειας,

 

 ενώ η θερμοκρασία ιδιότητα και μέγεθος.
 
 
Να θυμάσαι ότι: 
Τα θερμόμετρα υδραργύρου έχουν καταργηθεί!
 

 

 

 
 


ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΦΕ1 - ΤΟ ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΟ
 

                    
                                                                 

 

 

 

 
Τήξη και πήξη

Picture

Picture

ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΦΕ3 - ΤΗΞΗ & ΠΗΞΗ

 
 

 

Κάνε κλικ :

  1.ΤΗΞΗ ΚΑΙ ΠΗΞΗ

Στην  ιστοσελίδα που ανοίγει, έχεις την δυνατότητα να παρατηρήσεις και να πειραματιστείς πάνω στην πήξη και τήξη των σωμάτων.

2.ΤΗΞΗ - ΠΗΞΗ 
΄Ασκηση συμπλήρωσης
 
 
 

  

                                                                                                                 

Εξάτμιση και συμπύκνωση

Όταν ένα υγρό απορροφά θερμότητα, ένα μέρος του αλλάζει φυσική κατάσταση και γίνεται αέριο. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται εξάτμιση . Η εξάτμιση γίνεται μόνο από την ελεύθερη επιφάνεια του υγρού και όχι από όλη τη μάζα του.

Η αλλαγή φυσικής κατάστασης από αέρια σε υγρή ονομάζεται συμπύκνωση ή υγροποίηση . Κατά την υγροποίηση το αέριο αποβάλλει ενέργεια και γίνεται υγρό.

 

 
Picture
 
 

Picture

Picture

πηγή : 8ο ΔΣ Νάουσας




ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΦΕ4 - ΕΞΑΤΜΙΣΗ & ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ

                                                                                                                                               
 

Βρασμός

Όταν θερμαίνουμε ένα υγρό, αυτό απορροφά θερμότητα. Η θερμοκρασία του αυξάνεται. Σε κάποια συγκεκριμένη θερμοκρασία, χαρακτηριστική για το υγρό, αυτό αρχίζει σταδιακά να αλλάζει φυσική κατάσταση και από υγρό να γίνεται αέριο. Η αλλαγή αυτή γίνεται σε όλη τη μάζα του υγρού και όχι, όπως στην εξάτμιση, μόνο από την ελεύθερη επιφάνειά του. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται βρασμός. Όσο διαρκεί ο βρασμός, η θερμοκρασία του υγρού δε μεταβάλλεται, παρά την απορρόφηση ενέργειας.

Picture
Picture


ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΦΕ5 - ΒΡΑΣΜΟΣ



Picture
                                                                                                           

Θερμαίνοντας και ψύχοντας τα στερεά 
 

Πειράματα συστολής και διαστολής στερεών

 

Κάνε κλικ στην εικόνα και εξασκήσου στη συστολή και διαστολή των στερεών






Θερμαίνοντας και ψύχοντας τα υγρά

Πειράματα συστολής και διαστολής υγρών

 




ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΦΕ7 - ΘΕΡΜΑΙΝΟΝΤΑΣ & ΨΥΧΟΝΤΑΣ ΤΑ ΥΓΡΑ





Θερμαίνοντας και ψύχοντας τα αέρια


Πείραμα  συστολής και διαστολής αερίων

 

 

                                                          
πηγή, εγκύκλιος παιδεία




 

ΑΣΚΗΣΗ: ΒΡΕΣ ΤΟ ΣΩΣΤΟ
Θερμαίνοντας και ψύχοντας τα σώματα
Κάνε κλικ στη φωτογραφία

 

                                                                                               
πηγή: τα μοζάκια (Μόζας Ν. )


 


Επανάληψη


 Κάνε τις ασκήσεις στον υπολογιστή και δες τι θυμάσαι

1.  Θερμότητα
2. Στερεά, Υγρά, Αέρια
 

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ
Κάνε κλικ στην εικόνα
πηγή: τα μοζάκια (Μόζας Ν. )

 

Πέτυχε το σωστό στόχο και κέρδισε!
πηγή: τα μοζάκια (Μόζας Ν. )
Επιλέγεις "wordshoot" και ξεκινάς!

 

1. Οι τρεις καταστάσεις της ύλης (στερεή, υγρή, αέρια) και οι μεταβολές της ανάλογα με την ενέργεια που δέχονται.

Κάντε ΚΛΙΚ στην εικόνα:

 

2. Διαστολή – συστολή στερεών

Κάντε ΚΛΙΚ στην εικόνα:

3. Το θερμόμετρο