καφάλαιο 19

ΟΙ ΠΟΤΑΜΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Από τις πηγές ψηλά στα βουνά ξεκινά το ποτάμι.Εκεί πέφτουν πολλές βροχές και χιόνια.

Χείμαρρος είναι το ορμητικό ρεύμα του νερού που σχηματίζεται από δυνατές βροχές αλλά και λιώσιμο των χιονιών. Τα νερά των χειμάρρων ή των ποταμών όταν χύνονται από ψηλά με απότομη πτώση σχηματίζουν καταρράκτη. Χαράδρα: Είναι ένα μεγάλο φυσικό άνοιγμα στο έδαφος.

ΧΑΡΤΗΣ ΦΑΡΑΓΓΙΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ

Λουδία

Αξιός.

Από τα ποτάμια που πηγάζουν στο εσωτερικό της χώρας, το μεγαλύτερο είναι ο Αλιάκμονας,με μήκος ροής 297 χλμ.,έχει τις πηγές του στο Γράμμο και εκβάλλει στον Θερμαϊκό κόλπο. Είναι ο ένας από τους τέσσερις ποταμούς της Θεσσαλονίκης και που τα αρχικά και των τεσσάρων σχηματίζουν τη λέξη ΓΑΛΑ:Γαλλικός ,Αξιός, Λουδίας, Αλιάκμονας.

Τι θα μάθουμε:

 

• τα μέρη από τα οποία αποτελείται ένας ποταμός
• για τους μεγαλύτερους ποταμούς της Ελλάδας

 

 

Ήταν ένας ποταμός

 

ο πιο ευτυχισμένος ποταμός του κόσμου.

 

Είχε την αρχή αρχή αρχή του

 

σε μιαν απάτητη βουνοκορφή

 

και το τέλος του σε μια γαλάζια θάλασσα.

«Κυλάω»,

έλεγε το τραγούδι του κάθε μέρα στον ήλιο.

«Με το μακρύ μου κορμί

πότε τεντωμένο σαν ίσια γραμμή,

πότε σαν περισπωμένη

και πότε σαν ατέλειωτος μαίανδρος,

κυλάω…

κι όταν είναι πρωί

κι όταν είναι βράδυ

κυλάω…»

 

 

 

Μάρω Λοϊζου

 

Το ποτάμι τρέχει να συναντήσει τη θάλασσα

 

 

Τα ποτάμια πηγάζουν από τα βουνά και χύνονται στη θάλασσα. Σε κάθε ποταμό διακρίνουμε τρία τμήματα:

 

• το τμήμα των πηγών
• το τμήμα της κυρίως ροής
• το τμήμα των εκβολών

 

 

Πηγές:

Από εδώ ξεκινά το ποτάμι. Το τμήμα αυτό του ποταμού βρίσκεται ψηλά στα βουνά, στα οποία πέφτουν περισσότερες βροχές και χιόνια. Σ΄ αυτό το σημείο το ποτάμι είναι ορμητικό, γιατί το έδαφος έχει μεγάλη κλίση.

Κυρίως ροή:

Είναι το μεγαλύτερο μέρος του ποταμού που ξεκινά από τις πηγές και φθάνει μέχρι τη θάλασσα. Συνήθως βρίσκεται σε κάποια πεδιάδα. Το ποτάμι ρέει πιο αργά. Το πλάτος του μεγαλώνει πολύ, γιατί συγκεντρώνει τα νερά πολλών παραποτάμων. Το σημείο όπου ενώνονται δύο ποταμοί ονομάζεται συμβολή. Μαίανδροι ονομάζονται οι συνεχείς κλειστές στροφές ενός ποταμού.
 

 

Εκβολές:

Αυτό το τμήμα του ποταμού καταλήγει στη θάλασσα. Σ΄ αυτό το σημείο το ποτάμι χωρίζεται συνήθως σε πολλά μικρότερα τμήματα και σχηματίζει ένα Δέλτα, δηλ. τριγωνική εύφορη περιοχή που θυμίζει το ελληνικό γράμμα «δέλτα». Το δέλτα έχει μεγάλο οικολογικό ενδιαφέρον, γιατί συγκεντρώνονται σπάνια πουλιά και πολλά είδη φυτών.
 

Κάνε κλικ εδώ για να δεις εικόνες από το Δέλτα του Αξιού.

 

Δέλτα Έβρου

 

Η Ελλάδα έχει πολλούς ορμητικούς ποταμούς, οι περισσότεροι από τους οποίους έχουν μικρό μήκος. Η ορμητικότητα τους οφείλεται στο γεγονός ότι διασχίζουν μικρή απόσταση ξεκινώντας από το βουνό μέχρι να φθάσουν χαμηλότερα στο επίπεδο της θάλασσας.

 

Δέλτα Αξιού

 

Προσπάθησε να εξηγήσεις την πρόταση, χρησιμοποίησε τους χάρτες βροχής που ακολουθούν: 

«Τα ποτάμια της Ελλάδας μεταφέρουν πολύ νερό το χειμώνα και λίγο το καλοκαίρι».

 

 

 

Η ποσότητα νερού που μεταφέρουν τα ποτάμια είναι διαφορετική από εποχή σε εποχή. Πολύ νερό μεταφέρουν κυρίως το φθινόπωρο και το χειμώνα, όταν παρατηρούνται έντονες βροχοπτώσεις. 

 

Στρυμόνας

 

Με τη βοήθεια του παρακάτω χάρτη συμπλήρωσε τον πίνακα που ακολουθεί. Σημείωσε από πού πηγάζουν, πού εκβάλλουν, και από ποια γεωγραφικά διαμερίσματα περνούν τα ποτάμια. 
 

 

 

Οι πηγές των μεγαλύτερων ποταμών βρίσκονται στην οροσειρά της Πίνδου, η οποία καθορίζει την κατεύθυνση της ροής τους προς το Αιγαίο και το Ιόνιο πέλαγος.

 

Στο Αιγαίο εκβάλλουν:

ο Αλιάκμονας, ο Πηνειός, ο Σπερχειός

Στο Ιόνιο εκβάλλουν:

ο Άραχθος, ο Λούρος, ο Αχελώος, ο Εύηνος, ο Μόρνος

 

Έβρος

 

Υπάρχουν όμως και ποτάμια που ενώ χύνονται στο Αιγαίο δεν πηγάζουν από την Ελλάδα. Τέτοια είναι ο Αξιός, που πηγάζει από τη Π.Γ.Δ.Μ., και ο Νέστος, ο Στρυμόνας και ο Έβρος που πηγάζουν από τη Βουλγαρία. Αντίθετα ο Αώος ξεκινάει από την Ελλάδα, διασχίζει το έδαφος της Αλβανίας και εκβάλλει στην Αδριατική θάλασσα. 
 

Νέστος

 

 

Πολλές φορές τα ποτάμια σχηματίζουν απότομα  φαράγγια*, όπου το άγριο και απότομο τοπίο σε συνδυασμό με τα μεγάλα δέντρα και τους μαγευτικούς ήχους παρουσιάζει στον περιηγητή το μεγαλείο της φύσης.

 

*Φαράγγι: βαθιά και απότομη χαράδρα, από την οποία περνά ένα ποτάμι.

 

Το φαράγγι της Σαμαριάς.

 

 

 

Ο υγροβιότοπος του Έβρου

Ο υγρότοπος του Δέλτα του Έβρου θεωρείται από τους πλέον αξιόλογους σε όλη την Ευρώπη. Το ήπιο κλίμα της περιοχής δημιουργεί κατάλληλες προϋποθέσεις για την ύπαρξη μεγάλου αριθμού ζώων και φυτών. Έχουν καταγραφεί περισσότερα από 350 είδη φυτών. Έχουν εντοπιστεί 304 είδη πουλιών (από τα 408 που υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα). Επίσης στα νερά του ζουν 45 διαφορετικά είδη ψαριών, γλυκού και θαλάσσιου νερού. Υπάρχουν 21 είδη ερπετών και στην ευρύτερη περιοχή ζουν περισσότερα από 40 είδη θηλαστικών. Το Δέλτα του Έβρου χρησιμεύει όχι μόνο ως σταθμός διαχείμασης ή ενδιάμεσος σταθμός μεταναστευτικών πουλιών, αλλά και ως τόπος αναπαραγωγής σπάνιων και απειλούμενων ειδών πτηνών. Για το λόγο αυτό η περιοχή προστατεύεται από τη διεθνή Συνθήκη Ραμσάρ.

 

Κάνε κλικ εδώ για να πάρεις περισσότερες πληροφορίες για το Δέλτα του Έβρου. 

 

Κάνε κλικ εδώ για να δεις εικόνες από το Δέλτα του Έβρου.

 

Το Δέλτα του Έβρου. 

 

 

Κάνε κλικ εδώ ή στην εικόνα 

 

για να ¨παίξεις¨ με τα ποτάμια της Ελλάδας.

 

 

 

 

Κάνε κλικ εδώ για να κατεβάσεις μια παρουσίαση 

 

για τα ποτάμια της Ελλάδας.

 

(Πηγή: Τάσης Παύλος)

 Πώς λέγονται αλλιώς οι παρακάτω λίμνες:

    Βιστωνίδα - ........................

    Λαγκαδά - .............................

    Καστοριάς - .........................

    Ιωαννίνων - ..........................

     Πλαστήρα - …………………..

. Ποιες φυσικές και ποιες τεχνητές λίμνες έχει η Μακεδονία;

    Φυσικές: .......................................................................................

                   .......................................................................................

     Τεχνητές: .....................................................................................

 Τι είναι η λιμνοθάλασσα; Ποιες είναι οι σημαντικότερες και σε ποιο γεωγραφικό διαμέρισμα ανήκουν;

................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

 Η ακροστιχίδα σχηματίζει το μεγαλύτερο σε μήκος ποτάμι της Ελλάδας

. Απάντησε στις παρακάτω ερωτήσεις