Oι φίλοι μας, οι φίλες μας



 
Βίντεο για τη μαστίχα που παράγεται στη Χίο από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση
και την Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου
Επιμέλεια, κείμενα: Βάσω Κριτάκη

Τελικές  λέγονται οι εξαρτημένες (δευτερεύουσες)  προτάσεις που φανερώνουν το σκοπό μιας ενέργειας.
Παράδειγμα
Έφυγε γρήγορα για να προλάβει το πλοίο.

Οι τελικές προτάσεις εισάγονται με τους συνδέσμους: να, για να.

Υπάρχουν προτάσεις που αρχίζουν με το "να" και δεν είναι τελικές αλλά βουλητικές.
Για να καταλάβουμε αν μια πρόταση που αρχίζει με το "να" είναι τελική ή όχι,
δοκιμάζουμε στη θέση του "να" αν μπορούμε να βάλουμε το "για να".
Παράδειγμα
Βγήκε έξω να πάρει αέρα. - Βγήκε έξω για να πάρει αέρα. (τελική)
Θέλω να φάω κάτι. (βουλητική)


Ευθύς ονομάζεται ο λόγος κατά τον οποίο τα λόγια κάποιου μεταδίδονται αυτούσια, δηλαδή όπως ακριβώς τα είπε. Στην περίπτωση αυτή τα λόγια του ομιλητή μπαίνουν σε εισαγωγικά («») και πριν από αυτά ή ανάμεσα από αυτά μπαίνει κάποιο λεκτικό ή ερωτηματικό ρήμα ή κάποια φράση με παρόμοια σημασία.
«Πού πήγες;» τον ρώτησε.
Κι εκείνος απάντησε: «Πήγα στο σπίτι του Κώστα».
Πλάγιος ονομάζεται ο λόγος κατά τον οποίο τα λόγια κάποιου μεταδίδονται έμμεσα, δηλαδή όχι ακριβώς όπως τα λέει το πρόσωπο που μιλάει, αλλά αλλαγμένα στη μορφή. Στην περίπτωση αυτή τα λόγια του ομιλητή δεν μπαίνουν εισαγωγικά («»).
 
Τον ρώτησε πού πήγε μετά το σχολείο.
Κι εκείνος του απάντησε ότι πήγε στο σπίτι του Κώστα.


Διαβάστε για τα είδη των προτάσεων
  • ως προς τη σχέση τους με τις άλλες
  • ως προς το περιεχόμενο
  • ως προς τη δομή
  • ως προς την ποιότητα


Χρησιμοποιούμε προσωπικές αντωνυμίες όταν θέλουμε να μιλήσουμε για τα τρία πρόσωπα που είναι δυνατόν να μας απασχολούν σε μια συζήτηση, δηλαδή για εμένα (πρώτο πρόσωπο), για εσένα (δεύτερο πρόσωπο) ή για κάποιον άλλο (τρίτο πρόσωπο).

Δυνατοί τύποι


Αδύνατοι τύποι

 
 




Ομώνυμα: οι λέξεις που ακούγονται το ίδιο, αλλά διαφέρουν στη σημασία.
Παρώνυμα: οι λέξεις που μοιάζουν κάπως όταν τις ακούμε, αλλά διαφέρουν στη σημασία.
Οικογένειες λέξεων: Όλες οι λέξεις οι οποίες σχετίζονται μεταξύ τους επειδή προέρχονται από την ίδια απλή λέξη, αποτελούν μια οικογένεια.
Οι λέξεις αυτές που ανήκουν στην ίδια οικογένεια ονομάζονται συγγενικές. π.χ. ξένος, ξενοδοχείο, ξενόφερτος, ξενόγλωσσος, φιλοξενία, φιλόξενος, ξενώνας κτλ. Όλες οι παραπάνω λέξεις ανήκουν στην ίδια οικογένεια, είναι συγγενικές με τη λέξη "ξένος".

 

 
Γράφουμε επιστολές και προσκλήσεις σε φίλους
- Περιγράφουμε δραστηριότητες με φίλους
- Αλλάζουμε τον ευθύ σε πλάγιο λόγο και τον πλάγιο σε ευθύ
- Τελικές και αποτελεσματικές προτάσεις
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ευθύς λέγεται ο λόγος  μέσω του οποίου μεταδίδονται τα λόγια ενός προσώπου άμεσα, δηλαδή έτσι ακριβώς όπως τα είπε.
 
πχ: -Γιατί φεύγεις; τον ρώτησε ο Άρης
      - Έχω κάποια δουλειά, απάντησε εκείνος
     
 
Πλάγιος λόγος λέγεται ο λόγος μέσω του οποίου μεταδίδονται τα λόγια ενός προσώπου έμμεσα, δηλαδή όχι ακριβώς όπως τα είπε. αλλά όπως μας τα μεταφέρει ένα τρίτο πρόσωπο.
 
πχ: Ο Γιάννης τον ρώτησε γιατί φεύγει.
      Εκείνος απάντησε πως έχει κάποια δουλειά.
 
πχ: Ευθύς λόγος: Ο δάσκαλος είπε: "Ανοίξτε τα 
 
βιβλία σας".
       
Πλάγιος λόγος: Ο δάσκαλος είπε ν' ανοίξουν τα 
 
βιβλία τους.

 



 
Τελικές προτάσεις : εισάγονται με τους τελικούς συνδέσμους   να, για να  και δείχνουν σε ποιο σκοπό αποβλέπει αυτό που δηλώνει η πρόταση που προσδιορίζει.
 
π.χ.Έτρεχε, για να μη χάσει το τρένο. 
 
 
 Αποτελεσματικές ή συμπερασματικές προτάσεις , εισάγονται με τους συμπερασματικούς συνδέσμους   ώστε, λοιπόν, άρα, επομένως, που  ή 
με εκφράσεις που χρησιμοποιούνται ως αποτελεσματικοί σύνδεσμοι  ώστε να, που να, για να
 π.χ. Μιλά δυνατά, ώστε να ακούγεται στην  αίθουσα.